Superwizja to nieodzowny element pracy psychoterapeutycznej, który pełni funkcję wsparcia, refleksji i rozwoju zawodowego. Polega na regularnych spotkaniach psychoterapeuty z bardziej doświadczonym specjalistą – superwizorem, w celu omówienia trudności, analizy przypadków oraz doskonalenia umiejętności zawodowych. Choć może przypominać formę nadzoru, jej głównym celem nie jest kontrola, lecz stworzenie bezpiecznej przestrzeni do pogłębionej refleksji nad praktyką terapeutyczną. Superwizja jest szczególnie istotna w kontekście odpowiedzialności, jaką ponosi psychoterapeuta. Praca z drugim człowiekiem, często w bardzo trudnych emocjonalnie sytuacjach, wymaga nie tylko wiedzy i doświadczenia, ale również ciągłego monitorowania własnych reakcji, granic i sposobu prowadzenia terapii. Superwizja umożliwia terapeucie przyjrzenie się swojej pracy z dystansu, co sprzyja lepszemu rozumieniu pacjenta i procesu terapeutycznego.
Cele i funkcje superwizji
Głównym celem superwizji jest dobro pacjenta. To właśnie jego sytuacja, potrzeby i trudności są punktem wyjścia do refleksji nad skutecznością terapii. Superwizor nie daje gotowych rozwiązań, lecz wspiera terapeutę w zrozumieniu mechanizmów psychicznych, które mogą wpływać na przebieg terapii. Pomaga także rozpoznać zjawiska takie jak przeniesienie, przeciwprzeniesienie, opór czy trudności w relacji terapeutycznej.
Drugim, równie ważnym celem superwizji jest rozwój zawodowy terapeuty. Dzięki regularnym spotkaniom superwizyjnym terapeuta może:
- zwiększać swoją samoświadomość
- doskonalić umiejętności kliniczne
- pogłębiać wiedzę teoretyczną
- uczyć się nowych metod pracy.
Superwizja pełni także funkcję ochronną – zarówno dla pacjenta, jak i terapeuty. Pomaga zapobiegać wypaleniu zawodowemu, przeciwdziała błędom wynikającym z nadmiernego zaangażowania emocjonalnego, a także wspiera w trudnych decyzjach etycznych.
Formy superwizji
Superwizja może przybierać różne formy, w zależności od potrzeb terapeuty i możliwości organizacyjnych:
- Indywidualna – terapeuta spotyka się z superwizorem jeden na jeden, omawiając konkretne przypadki.
- Grupowa – kilku terapeutów pracuje wspólnie pod opieką jednego superwizora, dzieląc się doświadczeniami i refleksjami.
Superwizja jako obowiązek zawodowy
W Polsce superwizja jest obowiązkowym elementem kształcenia psychoterapeutów. Osoby ubiegające się o certyfikat muszą uczestniczyć w określonej liczbie godzin superwizji, a także odbyć własną terapię.
Superwizja nie kończy się jednak wraz z uzyskaniem certyfikatu – jest procesem ciągłym, który towarzyszy terapeucie przez całą jego karierę zawodową. Regularna superwizja jest oznaką profesjonalizmu i odpowiedzialności.
Podsumowanie
Superwizja to nie tylko narzędzie rozwoju zawodowego, ale także fundament etycznej i skutecznej praktyki terapeutycznej. Dzięki niej terapeuci mogą lepiej rozumieć swoich pacjentów, monitorować własne reakcje i doskonalić metody pracy. W efekcie superwizja przekłada się na wyższą jakość terapii, większe bezpieczeństwo pacjenta oraz głębsze zrozumienie procesów psychicznych.
Autor: Magdalena Nowak – psycholog, psychoterapeuta
